Toán tử ?? trong JavaScript

Toán tử Nullish Coalescing ký hiệu ?? (toán tử hai dấu chấm hỏi) là toán tử mới trong JavaScript.

Sau đây, mình sẽ cùng tìm hiểu xem toán tử Nullish Coalescing là gì và ứng dụng của toán tử này trong JavaScript như thế nào.

Toán tử Nullish Coalescing là gì?

Toán tử Nullish Coalescing là toán tử hai ngôi a ?? b, với định nghĩa là:

• Nếu a khác null và undefined thì kết quả của a ?? b là a.
• Ngược lạị, nếu a bằng null hoặc undefined thì kết quả của a ?? b là b.

result = a ?? b;

Nếu a khác null và undefined thì r sẽ bằng a. Ngược lại, r bằng b.

Đọc đến đây chắc bạn có liên tưởng đến toán tử ?. Vì mình có thể viết lại result = a ?? b bằng cách sử dụng toán tử ? như sau:

result = a !== null && a !== undefined ? a : b;

Tuy nhiên, nếu so sánh đoạn code này với đoạn code trên (sử dụng toán tử ??) thì rõ ràng việc sử dụng toán tử ?? là ngắn gọn hơn.

Ứng dụng của toán tử Nullish Coalescing

Toán tử Nullish Coalescing thường dùng để cung cấp giá trị mặc định cho một biến có thể null hoặc undefined.

Ví dụ với biến có giá trị undefined:

let name;

console.log(name ?? "Người dùng ẩn danh"); // Người dùng ẩn danh

Ví dụ với biến có giá trị khác undefined và null:

let name = "jsDev";

console.log(name ?? "Người dùng ẩn danh"); // jsDev

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng nhiều toán tử ?? liên tiếp nhau:

let fullName;
let nickName = "jsDev";

const displayName = fullName ?? nickName ?? "Người dùng ẩn danh";
console.log(displayName); // jsDev

So sánh toán tử ?? và toán tử ||

Trong bài viết toán tử logic trong JavaScript, mình cũng đã giới thiệu về toán tử || với ứng dụng tương tự như ví dụ trên:

let fullName;
let nickName = "jsDev";

const displayName = fullName || nickName || "Người dùng ẩn danh";
console.log(displayName); // jsDev

Bạn thấy rằng kết quả là như nhau.

Vậy toán tử ?? khác với toán tử || như thế nào?

Cụ thể:

• Toán tử ?? trả về giá trị khác null và undefined đầu tiên.
• Toán tử || trả về giá trị truthy đầu tiên.

Hay nói cách khác, toán tử || không phân biệt được các giá trị false, 0, string rỗng "" với null/undefined. Vì chúng đều là các giá trị falsy.

Đôi khi bạn chỉ muốn sử dụng giá trị mặc định khi biến có giá trị null hoặc undefined, ví dụ:

let length = 0;

console.log(length || 10); // 10
console.log(length ?? 10); // 0

Trong ví dụ trên:

• length = 0 nên length là giá trị falsy. Vì vậy, đáp án câu lệnh console.log đầu tiên là 10.
• Và cũng vì length = 0 nên length khác null và undefined. Do đó, đáp án câu lệnh console.log thứ hai là 0.

💡 Ví dụ trên sử dụng toán tử ?? phù hợp hơn. Vì thực tế, số 0 cũng là giá trị hợp lệ đối với biến length.

Thứ tự ưu tiên của toán tử ??

Toán tử ?? có thứ tự ưu tiên gần tương đương (thấp hơn một chút) so với toán tử ||.

Nghĩa là toán tử Nullish Coalescing được thực hiện trước toán tử gán =, toán tử dấu hỏi ? và thực hiện sau so với các toán tử khác, như toán tử số học +, *,...

Nếu bạn không chắc chắn về thứ tự ưu tiên thì nên sử dụng cặp dấu ngoặc đơn (), ví dụ:

let x;
let y;

const sum = (x ?? 2) * (y ?? 3); // => 2 * 3console.log(sum); // 6

Trong ví dụ trên, nếu bạn không sử dụng cặp dấu ngoặc đơn () thì kết quả sẽ khác:

let x;
let y;

const sum = x ?? 2 * y ?? 3;
console.log(sum); // NaN

Bởi vì, toán tử * có độ ưu tiên cao hơn toán tử ?? nên phép tính 2 * y được thực hiện trước. Mà y có giá trị undefined nên 2 * y bằng NaN.

Mà NaN lại khác null và undefined nên kết quả của x ?? NaN ?? 3 là NaN.

Sử dụng toán tử ?? cùng với toán tử && hoặc ||

Vì lý do an toàn nên JavaScript cấm sử dụng toán tử ?? với toán tử && hoặc || - trừ khi sử dụng cùng với cặp dấu ngoặc đơn ().

Ví dụ sau đây sẽ bị lỗi:

let x = 1 && 2 ?? 3; // Uncaught SyntaxError: Unexpected token '??'

Để tránh lỗi, bạn phải sử dụng cặp dấu ngoặc đơn ():

let x = (1 && 2) ?? 3; // => 2 ?? 3
console.log(x); // 2

let y = 1 && (2 ?? 3); // => 1 && 2
console.log(y); // 2

Tổng kết

Toán tử Nullish Coalescing ?? là toán tử hai ngôi, dùng để trả về giá trị khác null và undefined đầu tiên.

Toán tử ?? thường dùng để gán giá trị mặc định cho biến (có thể null hoặc undefined).

Toán tử ?? có độ ưu tiên cao hơn toán tử gán = và toán tử dấu hỏi ?, nhưng thấp hơn hầu hết các toán tử còn lại. Vì vậy, bạn nên sử dụng cặp dấu ngoặc đơn () để tránh mắc lỗi không mong muốn.

JavaScript cấm sử dụng toán tử ?? trực tiếp với toán tử || hoặc toán tử && - trừ khi sử dụng cùng với cặp dấu ngoặc đơn ().