Giới thiệu

Thiết kế Hướng miền (Domain-Driven Design - DDD) không chỉ là một phương pháp lập trình mà còn là một cách tiếp cận mạnh mẽ để giải quyết các vấn đề trong quản lý dự án. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách DDD có thể thay đổi cách mà chúng ta tiếp cận thiết kế vấn đề và yêu cầu dự án, đặc biệt là trong ngữ cảnh của lĩnh vực y tế.

Nội dung chính

Cách tiếp cận truyền thống

Khi học về DDD, nhiều lập trình viên thường nhìn nhận nó như một cách để kết nối với các chuyên gia trong lĩnh vực kinh doanh. Họ tập trung vào các khái niệm như ngôn ngữ phổ quát, ngữ cảnh giới hạn, và khám phá mô hình. Nhưng có một khía cạnh khác của DDD mà ít người để ý đến, đó là thiết kế các vấn đề và phân tích yêu cầu dự án.

Áp dụng DDD vào ví dụ thực tế

Giả sử miền của chúng ta là một bệnh viện. Nếu không có kiến thức về miền, chúng ta có thể giả định rằng chỉ có một loại người dùng, đó là bệnh nhân. Tuy nhiên, khi tham khảo ý kiến của một chuyên gia trong lĩnh vực, chúng ta sẽ nhận thấy rằng trạng thái của người dùng thay đổi khi họ tương tác với các phần khác nhau của hệ thống.

Ví dụ:

• Khi một người dùng đến quầy tiếp tân, họ là Khách hàng.
• Sau khi đăng ký và chờ đến lượt khám, họ trở thành Bệnh nhân.
• Khi họ đã được điều trị và đến quầy thanh toán, họ trở thành Người nợ.
• Sau khi thanh toán và chờ nhận đơn thuốc, họ có thể trở thành Người nhận đơn thuốc.

Như bạn thấy, khi áp dụng kiến thức miền, chúng ta có thể xác định rõ bốn hệ thống con riêng biệt:

1. Khách hàng là hệ thống CRM (Customer Relationship Management).
2. Bệnh nhân là hệ thống hồ sơ y tế (là miền cốt lõi của chúng ta).
3. Người nợ là một phần của hệ thống tài chính.
4. Người nhận đơn thuốc sử dụng hệ thống quản lý tồn kho dược phẩm.

Nếu chúng ta không phân chia các hệ thống con này và thay vào đó xem xét chúng như một “hệ thống bệnh viện” duy nhất, cách tiếp cận thiết kế giải pháp sẽ hoàn toàn khác. Việc lưu trữ các thực thể bệnh nhân sẽ dẫn đến việc tạo ra các bảng dữ liệu phình to mà thiếu đi ý nghĩa cụ thể.

Thiết kế chiến lược

Một điểm quan trọng trong bài nói chuyện là việc sử dụng thiết kế chiến lược để phân chia các vấn đề thành miền và tiểu miền. Ví dụ, nếu miền của chúng ta là bệnh viện, chúng ta có thể phân loại lại các miền như sau:

• Miền cốt lõi: Doanh nghiệp cốt lõi, như hồ sơ y tế.
• Tiểu miền chung: Những thứ không thay đổi cho bất kỳ doanh nghiệp nào, như CRM hoặc tài chính.
• Tiểu miền hỗ trợ: Những thứ quan trọng nhưng không phải là điểm mấu chốt, và cần thiết để hỗ trợ miền cốt lõi, như hệ thống quản lý tồn kho dược phẩm.

Phân chia các vấn đề theo cách này cho phép chúng ta áp dụng các giải pháp khác nhau cho từng phần. Nếu chúng ta có sự thiếu hụt nhân viên, chúng ta có thể phân loại các vấn đề theo cách này để đội ngũ của chúng ta có thể tập trung vào những gì thực sự quan trọng.

Các giải pháp cho từng miền

• Miền cốt lõi: Chúng ta có thể giao cho nhân viên nội bộ quản lý để duy trì kiến thức miền và tập trung tối đa nguồn lực nhằm duy trì tính cạnh tranh, vì đây là lĩnh vực kinh doanh cốt lõi của chúng ta.
• Tiểu miền chung: Chúng ta nên tuân theo nguyên tắc “mua trước khi xây dựng”. Nếu một cái gì đó là chung, thường sẽ có sản phẩm có sẵn. Điều này giúp chúng ta không lãng phí nguồn lực cho một miền mà chúng ta có thể không thành thạo. Chúng ta có thể tận dụng sản phẩm từ những người chuyên môn trong miền đó, hoặc thuê nhà cung cấp cho quản lý dự án.
• Tiểu miền hỗ trợ: Chúng ta có thể phân công hai thành viên trong nhóm và thuê một đối tác đáng tin cậy theo hợp đồng T&M (thời gian và nguyên vật liệu).

Nếu chúng ta xem xét toàn bộ vấn đề như một thực thể duy nhất, khó có thể đưa ra những giải pháp này. Nhưng khi chúng ta phân tách chúng ra, yêu cầu cho từng phần trở nên rõ ràng hơn, và chúng ta có thể phân bổ tài nguyên một cách phù hợp, bao gồm con người, thời gian và ngân sách cho từng vấn đề cụ thể.

Kinh nghiệm thực tế

Từ kinh nghiệm của tôi với tư cách là một lập trình viên đã làm việc với cả công ty dự án và công ty sản phẩm, tôi nhận thấy rằng có nhiều vấn đề có thể được giải quyết dễ dàng hơn, đôi khi mà không cần viết mã nếu chúng ta thực sự hiểu nhu cầu kinh doanh.

Kết luận

Áp dụng DDD không chỉ giúp cải thiện thiết kế hệ thống mà còn giúp chúng ta quản lý dự án hiệu quả hơn. Bằng cách phân chia các vấn đề thành các miền và tiểu miền, chúng ta có thể tối ưu hóa quá trình làm việc và tập trung vào những gì thực sự quan trọng. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về DDD và cách áp dụng nó, hãy tham khảo thêm tài liệu và thực hành trong các dự án của bạn.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. DDD là gì?
   DDD là một phương pháp thiết kế phần mềm tập trung vào việc liên kết các khái niệm trong lĩnh vực kinh doanh với các thiết kế kỹ thuật.

2. Tại sao nên sử dụng DDD trong quản lý dự án?
   DDD giúp xác định rõ ràng các yêu cầu và phân chia chúng thành các miền, từ đó tạo ra giải pháp hiệu quả hơn.

3. Làm thế nào để bắt đầu với DDD?
   Bắt đầu bằng cách tìm hiểu về các khái niệm cơ bản của DDD và áp dụng chúng vào các dự án nhỏ để thực hành.

4. Có tài liệu nào hữu ích về DDD không?
   Có nhiều tài liệu trực tuyến và sách chuyên sâu về DDD mà bạn có thể tham khảo để nâng cao kiến thức.

Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn cảm nhận rõ hơn về việc áp dụng DDD trong thiết kế và quản lý dự án!