Giới thiệu

Trong quá trình tìm hiểu về lập trình, việc giải quyết vấn đề là một trong những kỹ năng quan trọng nhất. Nhiều lập trình viên gặp khó khăn khi phải hiểu rõ yêu cầu của bài toán trước khi bắt tay vào viết mã. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá một bài toán thực hành từ cuốn sách Up and Going trong loạt sách YDKJS (You Don’t Know JS) và tìm hiểu cách để giải quyết nó một cách hiệu quả.

Bài toán thực hành

Bài toán yêu cầu chúng ta viết một chương trình để tính tổng giá tiền khi mua điện thoại. Cụ thể là:

• Mua điện thoại cho đến khi hết tiền trong tài khoản ngân hàng.
• Mua phụ kiện cho mỗi điện thoại khi tổng số tiền chưa vượt ngưỡng chi tiêu tâm lý của bạn.
• Tính thuế và in ra tổng số tiền đã mua, được định dạng chính xác.
• Kiểm tra số tiền so với số dư tài khoản ngân hàng để xem bạn có thể chi trả hay không.

Các hằng số và biến cần thiết

Chúng ta cần định nghĩa các hằng số cho "thuế", "giá điện thoại", "giá phụ kiện" và "ngưỡng chi tiêu", cũng như biến cho "số dư tài khoản ngân hàng".

const PHONE_PRICE = 10000;
const ACCESSORY_PRICE = 3000;
const MENTAL_THRESHOLD = 90000;
const TAX_RATE = 0.08;
var bankAcct = 100000;
var purchaseAmt = 0; // Số tiền mua điện thoại
var totalAmt = 0; // Tổng tiền mua điện thoại + phụ kiện
var totalOnTax = 0; // Tổng tiền bao gồm thuế

Định nghĩa các hàm cần thiết

Ta cần định nghĩa một số hàm để tính toán thuế và định dạng số tiền.

function calcTax(totalAmt) {
    return totalAmt * TAX_RATE;
}

function properFormat(totalAmt) {
    return "$" + totalAmt.toFixed(2);
}

Quy trình giải quyết

Giờ đây, chúng ta sẽ đi vào quy trình giải quyết bài toán một cách chi tiết:

Bước 1: Hiểu rõ yêu cầu

Trước tiên, chúng ta cần hiểu rõ các điều kiện để thực hiện mua hàng:

• Mua điện thoại cho đến khi số tiền trong tài khoản còn lại không đủ.
• Mua phụ kiện nếu tổng số tiền chưa vượt ngưỡng chi tiêu tâm lý.
• Cần phải tính thuế cho tổng số tiền mua.

Bước 2: Sử dụng vòng lặp

Chúng ta sẽ sử dụng vòng lặp while để lặp lại quá trình mua điện thoại cho đến khi không còn đủ tiền.

while (bankAcct >= purchaseAmt) {
    purchaseAmt += PHONE_PRICE;
    if (purchaseAmt < MENTAL_THRESHOLD) {
        purchaseAmt += ACCESSORY_PRICE;
    }
}

Bước 3: Kiểm tra khả năng chi trả

Sau khi tính toán tổng số tiền mua, cần kiểm tra xem số tiền mua có vượt quá số dư tài khoản ngân hàng hay không.

if (purchaseAmt > bankAcct) {
    console.log("Không thể mua, bạn cần thêm tiền");
}

Bước 4: Tính thuế và định dạng kết quả

Cuối cùng, chúng ta cần tính thuế và in ra kết quả với định dạng chính xác.

totalOnTax = purchaseAmt + calcTax(purchaseAmt);
console.log("Tổng tiền đã mua là: " + properFormat(totalOnTax));
console.log("Số dư tài khoản còn lại: " + properFormat(bankAcct - purchaseAmt));

Thực hành tốt nhất

• Chia nhỏ vấn đề: Khi gặp một bài toán phức tạp, hãy chia nhỏ nó thành các phần dễ quản lý hơn.
• Ghi chú lại: Ghi chú các yêu cầu và điều kiện trước khi bắt đầu viết mã.
• Thử nghiệm và sửa lỗi: Thực hiện các bài kiểm tra để đảm bảo mã hoạt động như mong muốn.

Những cạm bẫy thường gặp

• Không hiểu rõ yêu cầu: Đôi khi, các yêu cầu trong bài toán có thể không rõ ràng. Hãy chắc chắn rằng bạn hiểu rõ trước khi bắt đầu giải quyết.
• Quá tập trung vào mã: Nhiều lập trình viên chỉ tập trung vào việc viết mã mà quên đi việc hiểu vấn đề.

Mẹo hiệu suất

• Tối ưu hóa vòng lặp: Đảm bảo rằng vòng lặp của bạn không chạy nhiều lần hơn cần thiết.
• Sử dụng biến hiệu quả: Giảm thiểu số lượng biến toàn cục khi không cần thiết.

Giải quyết sự cố

Nếu bạn gặp sự cố trong quá trình chạy mã, hãy kiểm tra các điều kiện đầu vào và xem xét cẩn thận từng phần của mã để xác định nơi có thể xảy ra lỗi.

Kết luận

Qua bài viết này, chúng ta đã cùng nhau khám phá một bài toán lập trình thú vị từ cuốn sách Up and Going. Việc hiểu rõ yêu cầu và lập kế hoạch trước khi viết mã là rất quan trọng để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả. Hãy thử thực hành với bài toán này và sáng tạo những cách giải khác nhau để nâng cao kỹ năng lập trình của bạn!

CTA: Hãy tham gia thảo luận và chia sẻ cách bạn giải quyết vấn đề này trong cộng đồng lập trình viên của chúng ta!