Giới thiệu
Trong thế giới lập trình, việc cải thiện mã nguồn (refactor) là một kỹ năng quan trọng mà mọi lập trình viên có kinh nghiệm nên nắm vững. Các lập trình viên cao cấp thường nhận ra những vấn đề trong mã và biết cách tối ưu hóa nó theo cách hiệu quả hơn.
Refactor Code Là Gì?
Refactor không phải là một nhiệm vụ bắt buộc phải thực hiện ở cuối mỗi giai đoạn của dự án. Đó cũng không phải là lý do để bạn phải xin phép ai đó để bắt đầu. Điều cần lưu ý, refactor cũng không đồng nghĩa với việc viết lại toàn bộ mã nguồn dự án của bạn.
Refactor là hành động cải thiện cấu trúc của mã mà không làm thay đổi logic của chương trình. Đôi khi, chỉ cần một dòng mã nhỏ cũng có thể tạo ra sự khác biệt lớn. Việc refactor luôn cần thiết mỗi khi bạn nhận ra bất kỳ đoạn mã nào có thể được cải thiện.
Mục Tiêu Của Việc Refactor
Mục tiêu khi thực hiện refactor bao gồm:
- Đơn giản hóa thiết kế: Giúp mã trở nên sạch sẽ và dễ hiểu hơn.
- Cải thiện tên biến: Đặt tên chính xác để mô tả rõ ràng chức năng của biến.
- Loại bỏ "bad" code: Nhận diện và xử lý những đoạn mã không hiệu quả hoặc khó hiểu.
- Sử dụng Design Patterns: Áp dụng các mẫu thiết kế cho các vấn đề thường gặp.
- Cải thiện khả năng kiểm thử và bảo trì mã: Giúp mã dễ dàng được kiểm tra và bảo trì.
Để có được mã sạch, việc thực hành refactor là điều không thể thiếu. Dưới đây là một số mẹo cần nhớ để trở thành lập trình viên cao cấp khi thực hiện refactor:
1. Thực Hiện Refactor Ở Quy Mô Nhỏ
Thực hiện refactor từng phần nhỏ giúp giảm thiểu rủi ro và dễ dàng kiểm tra sau mỗi thay đổi. Điều này giúp bạn tập trung vào một phần mã mà không cần lo lắng về toàn bộ hệ thống.
2. Sử Dụng Các Extension Của IDE
Các tiện ích mở rộng và plugin trong IDE có thể hỗ trợ bạn trong việc thực hiện refactor tự động hoặc cung cấp những gợi ý hữu ích để cải thiện mã nguồn.
3. Sử Dụng Mutation Testing Trước Khi Refactor
Mutation testing giúp kiểm tra chất lượng bộ kiểm thử bằng cách tạo ra các biến thể của mã để đảm bảo rằng các bộ kiểm thử có thể phát hiện ra các thay đổi này. Điều này giúp tránh việc refactor ảnh hưởng đến tính chính xác của mã.
4. Hạn Chế Sử Dụng Comment Và Đặt Tên Rõ Ràng
Thay vì dựa vào comment, hãy đặt tên biến, hàm và lớp một cách rõ ràng để mã trở nên dễ hiểu hơn. Điều này giúp người đọc dễ dàng nhận biết được ý nghĩa và chức năng của mã.
5. Áp Dụng Quy Tắc Số Ba
Quy tắc số ba khuyến khích bạn không tái sử dụng mã khi chỉ cần một hoặc hai lần. Khi mã cần được sử dụng ba lần trở lên, hãy cân nhắc việc trích xuất thành một hàm hoặc lớp riêng để tăng khả năng tái sử dụng.
6. Không Thay Đổi Logic Khi Refactor
Đây là điều rất quan trọng để đảm bảo mã không bị lỗi. Refactor chỉ tập trung vào việc cải thiện cấu trúc và độ sạch của mã mà không làm thay đổi logic hoặc chức năng của nó.
Kết Luận
Để trở thành một lập trình viên cao cấp, kỹ năng làm chủ nhiều công nghệ và ngôn ngữ lập trình là chưa đủ. Việc thành thạo trong refactor mã nguồn là nhân tố quyết định giúp bạn nâng cao trong sự nghiệp lập trình. Hãy thực hành và học hỏi liên tục để trở thành một lập trình viên xuất sắc và thành công trong ngành công nghiệp phần mềm.
