Chữ Quốc Ngữ: Khái Niệm và Lỗi Thường Gặp
Để hiểu rõ hơn về chữ Quốc ngữ, trước hết cần phân biệt tiếng Việt và chữ Quốc ngữ. Tiếng Việt, vốn là ngôn ngữ của người Việt đã xuất hiện từ khoảng đầu Công nguyên, là cách thức giao tiếp mà ông cha ta đã sử dụng để gọi tên sự vật, hiện tượng như trời, đất, bánh chưng, và bánh dày. Ngược lại, chữ Quốc ngữ là hệ thống ký tự dựa vào chữ cái Latinh, được các tu sĩ Bồ Đào Nha sáng chế nhằm ghi âm tiếng Việt vào đầu thế kỷ XVII.
Những Vấn Đề Trong Hệ Thống Chữ Quốc Ngữ
Mặc dù không có vấn đề gì với tiếng Việt, nhưng chữ Quốc ngữ vẫn tồn tại nhiều lỗi. Chín minh dẫn dắt đến một vài câu hỏi thú vị:
- Tại sao một số tên địa danh như
Đắk LắkhayĐắk Nônglại có cách viết khác so với từ thông thường? - Tại sao ký tự
c,g, vàngkhông được phép đứng trướce,ê,i, mà phải thay bằngk,gh, vàngh? - Tại sao Bác Hồ lại viết là
Đường Kách mệnhmà không phải làĐường Cách mạngnhư chúng ta thường dùng hiện nay?
Chữ Quốc ngữ đã vay mượn từ tiếng Bồ Đào Nha và tiếng Ý. Trong tiếng Bồ Đào Nha, nếu chữ c đứng trước a, o, u sẽ mang âm /k/, nhưng trước e, i lại biến thành /s/. Để tránh hiểu nhầm đối với người biết tiếng Bồ Đào Nha, các tu sĩ đã đặt quy tắc phải dùng k thay cho c trước e, ê, i và y.
Tuy nhiên, người Việt không bị hiểu nhầm như vậy. Chúng ta có thể dùng c thay cho k mà không gây trở ngại về mặt phát âm. Ví dụ, nếu viết con ciến thay vì con kiến, mặc dù sai chính tả nhưng vẫn có thể đọc dễ dàng, chứ không thành con siến hay cái sem như người Bồ Đào Nha.
Những Đề Xuất Cải Cách Chữ Quốc Ngữ
Nhiều công trình đã đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ, trong đó có Phương án cải tiến chữ Quốc ngữ bước đầu của Giáo sư Hoàng Phê vào những năm 1960-1961. Một số đề xuất đáng chú ý bao gồm:
- Bỏ chữ
htrongghvàngh: ví dụ, ghê -> gê, nghe -> nge. - Dùng
fthay choph,dthay chođ,zthay chodvàgi: ví dụ, dân tộc -> zân tộc, đất nước -> dất nước. - Viết nhất luật phụ âm
/k/bằngktrong mọi trường hợp thay choc, bao gồm cảq: ví dụ,Đường kách mệnh.
Một trong các đề xuất nổi bật khác là từ Phó giáo sư Bùi Hiền vào năm 1995, đã gây ra nhiều tranh luận và phản ứng trái chiều trong cộng đồng.
Tại Sao Các Đề Xuất Cải Cách Khó Thực Hiện?
Các công trình cải cách chữ Quốc ngữ có thể sẽ không bao giờ được thực hiện vì nó sẽ tốn kém rất nhiều về thời gian, tiền bạc, và nguồn lực của xã hội. Cụ thể, nếu một thay đổi lớn được áp dụng, sẽ phải tốn thời gian để đổi Căn cước công dân, Sổ hộ khẩu, và các tài liệu hành chính. Điều đó có thể mất cả chục năm để hoàn tất.
Liên Hệ Với Ngành Lập Trình
Dù có vẻ không liên quan đến Công nghệ thông tin, nhưng câu chuyện về chữ Quốc ngữ có thể xem như một ngôn ngữ lập trình với bộ quy tắc riêng. Từ đó, chúng ta có thể rút ra một số nguyên lý quý giá từ lập trình:
1. Code Luôn Có Đầy Rẫy Edge Case
Cái tên địa danh như Đắk Lắk là một edge case trong chữ Quốc ngữ. Trong lập trình, cần luôn lưu ý để xử lý các edge case nhằm tránh lỗi cho chương trình. Ví dụ, khi thực hiện phép chia, cần kiểm tra xem số chia có khác 0 hay không.
2. Tính Tương Thích Ngược
Chữ Quốc ngữ cũng đã có những sự cải tiến từ khi ra đời đến nay. Những cải tiến này không làm gián đoạn sự hiểu biết của người dân. Trong lập trình, khi nâng cấp một phiên bản mới, thường sẽ đảm bảo tính tương thích ngược để không gây lỗi cho các chương trình cũ.
3. Đừng Đụng Vào Mã Đang Chạy Ổn
Việc đề xuất cải cách chữ Quốc ngữ của PGS Bùi Hiền gặp phản ứng do quá khác biệt với cách viết hiện tại. Điều này giống như việc lập trình viên thường nói: “Code đang chạy ổn thì đừng đụng vào.”
4. Phát Hiện Lỗi Muộn Tốn Kém Hơn
Như đã nhấn mạnh, những cải cách nếu thực hiện muộn màng sẽ tốn kém rất nhiều. Việc phát hiện lỗi từ giai đoạn develop giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực rất nhiều so với khi sản phẩm đã được release.
Kết Luận
Bài viết này mong muốn mang lại góc nhìn thú vị về chữ Quốc ngữ và những nguyên lý trong lập trình. Đây không phải là một sự chỉ trích tổ chức hay cá nhân nào, mà chỉ là một bài viết giải trí và bổ ích.
🔔 Blog: henrytechie.com
☕️ Facebook: Henry Techie
☁️ TikTok: @henrytechie
source: viblo
