Giới thiệu về Class và Object trong Java

Trong lập trình Java, khái niệm "class" và "object" đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thiết kế và phát triển ứng dụng. Class được coi là một mẫu hay bản thiết kế cho các object cụ thể, định nghĩa các thuộc tính (biến) và phương thức (hàm) mà các object sẽ có. Ngược lại, object là một thể hiện cụ thể được tạo ra từ class, lưu trữ dữ liệu và thực hiện các hoạt động đã được xác định trong class. Sự phân chia này giữa class và object giúp tổ chức và quản lý mã nguồn một cách hiệu quả.

Vai Trò của Class và Object trong Lập Trình Hướng Đối Tượng (OOP)

Trong lập trình hướng đối tượng (OOP), class và object có những ứng dụng quan trọng như:

1. Tổ chức mã nguồn: Class giúp phân chia mã thành các module rõ ràng, giảm độ phức tạp và gia tăng khả năng bảo trì.
2. Khởi tạo object: Class hoạt động như một khuôn mẫu để tạo ra các object cụ thể.
3. Kế thừa (Inheritance): Cho phép tạo class con từ class cha, giúp tái sử dụng mã và tổ chức cấu trúc phân cấp.
4. Đa hình (Polymorphism): Hỗ trợ việc sử dụng cùng một interface cho các loại object khác nhau.
5. Đóng gói (Encapsulation): Bảo vệ dữ liệu bên trong và chỉ cho phép truy cập thông qua giao diện công khai.
6. Trừu tượng (Abstraction): Giúp tạo ra các mô hình trừu tượng để làm cho code dễ hiểu và dễ quản lý hơn.

Định Nghĩa Class

Để định nghĩa một class trong Java, hãy xem xét ví dụ sau:

public class DongVat {
    private String ten;
    private String loai;

    public DongVat(String ten, String loai) {
        this.ten = ten;
        this.loai = loai;
    }

    public void keu(String tiengKeu) {
        System.out.println(this.ten + " kêu: " + tiengKeu);
    }

    public void an(String thucAn) {
        System.out.println(this.ten + " đang ăn " + thucAn);
    }

    public static void main(String[] args) {
        DongVat cho = new DongVat("Fido", "Chó");
        cho.keu("Gâu gâu!");
        cho.an("xương");

        DongVat meo = new DongVat("Whiskers", "Mèo");
        meo.keu("Meo meo!");
        meo.an("cá");
    }
}

Trong ví dụ này, class "DongVat" định nghĩa hai thuộc tính và hai phương thức để mô tả hành vi của động vật. Chúng ta cũng đã tạo hai object từ class này là cho và meo, với các phương thức để thể hiện cách mà chúng kêu và ăn.

Ví Dụ Về Class và Object

Ví Dụ 1: Quản Lý Thư Viện

Trong ứng dụng quản lý thư viện, bạn có thể sử dụng class "Sach" để mô tả quyển sách.

public class Sach {
    private String maSach;
    private String tenSach;
    private String tacGia;
    private int namXuatBan;

    public Sach(String maSach, String tenSach, String tacGia, int namXuatBan) {
        this.maSach = maSach;
        this.tenSach = tenSach;
        this.tacGia = tacGia;
        this.namXuatBan = namXuatBan;
    }

    public void hienThiThongTin() {
        System.out.println("Mã sách: " + maSach);
        System.out.println("Tên sách: " + tenSach);
        System.out.println("Tác giả: " + tacGia);
        System.out.println("Năm xuất bản: " + namXuatBan);
    }
}

Chúng ta có thể tạo các object từ class "Sach" và hiển thị thông tin của chúng như sau:

Sach sach1 = new Sach("001", "Java Programming", "John Doe", 2020);
Sach sach2 = new Sach("002", "Data Structures", "Jane Smith", 2019);

sach1.hienThiThongTin();
sach2.hienThiThongTin();

Ví Dụ 2: Quản Lý Học Sinh

Bạn có thể xây dựng một hệ thống quản lý học sinh với các class như "HocSinh" và "LopHoc".

public class HocSinh {
    private String ten;
    private int maHocSinh;
    private double diemToan;
    private double diemVan;

    public HocSinh(String ten, int maHocSinh, double diemToan, double diemVan) {
        this.ten = ten;
        this.maHocSinh = maHocSinh;
        this.diemToan = diemToan;
        this.diemVan = diemVan;
    }

    public double tinhDiemTrungBinh() {
        return (diemToan + diemVan) / 2;
    }
}

Trong class "LopHoc", bạn có thể quản lý danh sách học sinh.

import java.util.ArrayList;
import java.util.List;

public class LopHoc {
    private String tenLop;
    private List<HocSinh> danhSachHocSinh;

    public LopHoc(String tenLop) {
        this.tenLop = tenLop;
        danhSachHocSinh = new ArrayList<>();
    }

    public void themHocSinh(HocSinh hocSinh) {
        danhSachHocSinh.add(hocSinh);
    }
}

Sử Dụng Constructor Để Tạo Object

Constructor trong Java là phương pháp đặc biệt dùng để khởi tạo object. Ví dụ:

public class HocSinh {
    private String ten;
    private int maHocSinh;

    public HocSinh(String ten, int maHocSinh) {
        this.ten = ten;
        this.maHocSinh = maHocSinh;
    }
}

Phương thức khởi tạo này được gọi khi bạn tạo một object mới.

Kết Luận

Class và object là hai khái niệm cơ bản trong lập trình hướng đối tượng với Java, cho phép bạn tổ chức mã nguồn một cách có hệ thống và dễ dàng quản lý. Thông qua các ví dụ cụ thể, bạn sẽ thấy rằng việc sử dụng class và object không chỉ giúp tái sử dụng mã mà còn tạo ra các cấu trúc rõ ràng và dễ bảo trì cho ứng dụng của bạn.
source: viblo