Nguyên Tắc Phân Tách Giao Diện (Interface Segregation Principle) Trong Lập Trình Hướng Đối Tượng

Nguyên tắc Phân Tách Giao Diện là một trong những nguyên tắc quan trọng của lập trình hướng đối tượng (OOP), giúp đảm bảo rằng các lớp (class) chỉ cần thực hiện những phương thức mà chúng thực sự cần. Mặc dù phát biểu của nguyên tắc này rất rõ ràng, nhưng việc hiểu và áp dụng nó có thể gây khó khăn cho nhiều lập trình viên. Bạn đã thực sự áp dụng nguyên tắc này vào công việc của mình chưa?

Khái Niệm về Giao Diện

Trong lập trình, một lớp không hoàn toàn thừa kế từ một giao diện, mà thực thi giao diện đó. Mặc dù giao diện (interface) có thể xuất hiện trong danh sách thừa kế của một lớp, nhưng bản thân nó hoàn toàn rỗng. Giao diện dùng để mô tả hành vi của một lớp mà không chứa bất kỳ thông tin chi tiết nào.

Tại Sao Cần Giao Diện?

Trong các ngôn ngữ như C#, một lớp chỉ có thể kế thừa từ một lớp khác nhưng có thể thực thi nhiều giao diện. Cách thức rõ ràng này cho phép việc chia sẻ hành vi giữa các lớp mà không cần phải thừa kế chi tiết từ nhau. Ví dụ, nếu một lớp cần ghi log thông tin về ngày tạo và người tạo, bạn có thể tạo một giao diện IHasCreationInfo. Khi một hành động xảy ra, bạn có thể dễ dàng xử lý nó mà không quan tâm đến loại đối tượng cụ thể.

Phân Tách Các Hành Vi

Một ví dụ thực tiễn là trong một gia đình có vợ, chồng, con cái, và thú cưng, chúng ta có thể nhận thấy rằng những đối tượng như vợ chồng và con cái có thể chia sẻ các hành vi như ăn uống và chăm sóc. Tuy nhiên, một con mèo lại không liên quan đến các hành vi đó. Nếu không có giao diện phân tách, bạn sẽ phải tạo ra các phương thức như FeedHuman(Human) hoặc FeedKitty(Cat).

Giải Pháp Giao Diện IEatable

Nhằm giải quyết vấn đề này, việc tạo giao diện IEatable cho phép bạn đơn giản hóa phương thức cho ăn thành Feed(IEatable), giúp mở rộng tính linh hoạt mà không cần phải thay đổi cấu trúc mã nguồn khi có thêm các loại thú cưng trong tương lai.

Lợi Ích Của Việc Phân Tách Giao Diện

Phân tách giao diện giúp tạo ra một hệ thống linh hoạt, nơi các hành vi chung có thể được chia sẻ giữa nhiều lớp khác nhau, và giảm thiểu sự phụ thuộc vào các chi tiết cụ thể của từng lớp. Điều này mang lại lợi ích trong việc bảo trì và phát triển phần mềm.

Tư Duy Phân Tách

Khi tạo ra các giao diện, bạn nên xem xét những hành vi nào là chung cho nhiều lớp và chỉ nên tách ra những hành vi hữu ích có mục đích rõ ràng. Việc tách rời không chỉ đơn giản là chia nhỏ, mà còn phải hướng tới việc tạo ra sự rõ ràng và dễ hiểu cho hệ thống.

Kết Luận

Nguyên tắc Phân Tách Giao Diện giúp chúng ta tăng cường tính linh hoạt và khả năng mở rộng trong thiết kế phần mềm. Hãy ghi nhớ rằng các giao diện không nên chỉ phục vụ cho một lớp hoặc một nhóm lớp, mà cần tạo ra sự kết nối và chia sẻ giữa các lớp trong toàn bộ hệ thống. Ở bài viết tiếp theo, tôi sẽ đi sâu vào các kiến trúc phần mềm hiện tại và cách mà chúng có thể đã làm mờ đi kiến thức OOP của chúng ta.
source: viblo