So sánh giữa Kiến trúc Onion và Kiến trúc Clean trong phát triển phần mềm

Trong phát triển phần mềm, mô hình kiến trúc N-layer đã trở nên phổ biến, nhưng vẫn bộc lộ một số điểm yếu khó khắc phục. Để cải thiện điều này, hai kiến trúc nổi bật đã được giới thiệu là Onion Architecture và Clean Architecture. Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích và so sánh hai mô hình này để tìm hiểu ưu nhược điểm của từng loại và xác định khi nào nên sử dụng chúng.

1. Kiến trúc N-Layer

Kiến trúc N-Layer bao gồm nhiều lớp logic và vật lý khác nhau, đáp ứng nhu cầu phát triển một ứng dụng. Thông thường, kiến trúc này bao gồm bốn lớp cơ bản:

• Presentation: Lớp tương tác với người dùng thông qua giao diện và API.
• Business: Lớp chứa logic nghiệp vụ, cụ thể hóa các yêu cầu thực tế của ứng dụng.
• Persistence: Lớp quản lý việc truy xuất và lưu trữ dữ liệu.
• Database: Nơi lưu trữ dữ liệu ứng dụng.

Mô hình này có những ưu điểm như tính đơn giản, khả năng tái sử dụng và kiểm thử độc lập. Tuy nhiên, khi ứng dụng trở nên phức tạp, mô hình N-Layer có thể gặp khó khăn trong việc mở rộng, bảo trì và hiệu suất giảm do quy trình giao tiếp giữa các lớp.

2. Kiến trúc Onion

Được giới thiệu bởi Jeffrey Palermo vào năm 2008, kiến trúc Onion nhằm khắc phục những bất cập của N-Layer bằng cách tập trung vào Domain, mảng nghiệp vụ của ứng dụng. Mô hình này có một trung tâm là Domain Model, bao bọc bởi các lớp khác như:

• Domain Model: Chứa trạng thái và hành vi nghiệp vụ.
• Domain Services: Lớp chứa các interfaces cho việc lưu trữ dữ liệu.
• Application Services: Chứa các logic xử lý dữ liệu.
• Presentation: Lớp giao diện người dùng và kiểm thử.

Onion Architecture có nhiều ưu điểm như giảm độ ràng buộc giữa các lớp, linh hoạt và dễ mở rộng. Tuy nhiên, nó có thể khó tiếp cận đối với lập trình viên mới và phức tạp trong việc triển khai cho các ứng dụng không có nhiều logic nghiệp vụ.

3. Kiến trúc Clean

Clean Architecture, được giới thiệu bởi Robert C. Martin (Uncle Bob) vào năm 2012, mang nhiều ảnh hưởng từ kiến trúc Onion nhưng tập trung vào Entities như là trung tâm. Cấu trúc của Clean Architecture bao gồm:

• Entities: Chứa logic nghiệp vụ chính và các đối tượng liên quan.
• Use Cases: Chứa cài đặt cho các chức năng của ứng dụng.
• Interface Adapters: Dùng để chuyển đổi dữ liệu giữa các lớp.
• Frameworks and Drivers: Chứa chi tiết triển khai cụ thể.

Kiến trúc Clean có thể dễ kiểm thử và mở rộng nhờ vào cấu trúc rõ ràng, nhưng cũng có thể khó hiểu và triển khai do yêu cầu phân tách phức tạp.

4. So sánh Kiến trúc Onion và Clean

Cả kiên trúc Onion và Clean đều hướng tới việc chia và mô tả ứng dụng thành nhiều lớp với các vai trò khác nhau, áp dụng nguyên lý Dependency Inversion để giảm độ ràng buộc giữa các lớp. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở việc Onion tập trung vào nghiệp vụ và logic cơ bản, trong khi Clean phân chia nghiệp vụ thành nhiều lớp và cụ thể hóa hơn.

5. Nên chọn kiến trúc nào?

Việc lựa chọn giữa kiến trúc Onion và Clean phụ thuộc vào tính phức tạp của ứng dụng và yêu cầu chức năng của nó. Kiến trúc Onion phù hợp hơn cho các ứng dụng có nghiệp vụ phức tạp, trong khi Clean thích hợp với các ứng dụng đơn giản hơn.

6. Kết luận

Cả hai kiến trúc Onion và Clean đều cung cấp giải pháp tối ưu cho việc phát triển phần mềm, hướng đến việc xử lý nghiệp vụ một cách hiệu quả và linh hoạt. Việc lựa chọn kiến trúc phù hợp sẽ giúp cải thiện quy trình phát triển, bảo trì và mở rộng của ứng dụng.

Tài liệu tham khảo

• Software Architecture Patterns by Mark Richards
• Clean Architecture: A Craftsman’s Guide to Software Structure and Design
• The Clean Code Blog - Clean Architecture (Uncle Bob)
• The Onion Architecture - Jeffrey Palermo
  source: viblo